سیم ارت، که به آن سیم زمین یا اتصال به زمین نیز گفته می‌شود، یکی از اجزای اساسی سیستم‌های الکتریکی است و برای ایمنی و حفاظت استفاده می‌شود. وظیفۀ اصلی این سیم، ایجاد مسیری کم‌مقاومت برای جریان الکتریکی است تا از بروز حوادثی مانند برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند. ارت به سیستم‌های الکتریکی و فلزی در ساختمان‌ها، دستگاه‌ها و تجهیزات متصل می‌شود و خطرات ناشی از جریان‌های ناخواسته و نشت‌های الکتریکی را کاهش می‌دهد. در این مطلب به کاربردها و مزایای سیم ارت و نکات مهم خرید آن می‌پردازیم.
برای خرید سیم و کابل می‌توانید با کارشناسان شرکت دانش بنیان سیمند کابل تماس حاصل فرمایید.
سیم ارت چیست؟
این سیم با روکش سبز و زرد از دیگر سیمها متمایز می‌شود و در لوازم برقی، تأسیسات و سیم‌کشی‌های داخل ساختمان قرار دارد. ارت جریان حاصل از برق را به زمین انتقال می‌دهد و به‌این‌ترتیب مانع از برق‌گرفتگی می‌شود.
در‌صورت نبود یا ضعف سیستم ارت‌گذاری، هنگام دست زدن به وسایل الکتریکی مانند یخچال و کامپیوتر احساس یک شوک الکتریکی به افراد دست می‌دهد. در حالت شدیدتر خطر ایجاد برق‌گرفتگی یا اتصالی دستگاه‌های الکتریکی وجود دارد. با نصب ارت می‌توان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.
سیم ارت چگونه نصب می‌شود؟
در هنگام احداث بناها چاهی را به‌عنوان چاه ارت برای عبور سیم حفر می‌کنند. این چاه باید عمیق و مرطوب باشد و داخل آن نیز یک صفحۀ مسی برای رسانایی بیشتر قرار می‌دهند. یک‌طرف سیم به این چاه وصل می‌شود و سر دیگر آن را به تابلو برق متصل می‌کنند و انشعاب‌هایی از آن نیز به سمت پریزهای برق در ساختمان برده می‌شود. در برخی از وسایل مانند لباس‌شویی و یخچال، ارت را به لولۀ فلزی آب متصل می‌کنند تا تخلیۀ الکتریکی انجام شود.
کاربرد سیم ارت چیست؟
1) محفاظت در برابر برق‌گرفتگی
مهم‌ترین کاربرد سیم ارت حفاظت از افراد، تأسیسات و دستگاه‌ها در برابر برق‌گرفتگی است. درصورتی‌که به‌دلایلی مانند نقص در تجهیزات الکتریکی یا اتصال کوتاه، بدنۀ فلزی دستگاه‌ها برق‌دار شود، این سیم به‌عنوان مسیری با مقاومت کم، جریان الکتریکی را به سمت زمین هدایت می‌کند. این کار باعث می‌شود تا ولتاژهای خطرناک روی بدنۀ فلزی دستگاه‌ها ایجاد نشود و خطر برق‌گرفتگی یا شوک الکتریکی کاهش یابد.
2) پایداری ولتاژ و عملکرد صحیح تجهیزات الکتریکی
تجهیزات الکتریکی ممکن است، به‌علت‌هایی مانند صاعقه، نوسان برق یا اتصال کوتاه دچار ولتاژهای ناخواسته و خطرناک شوند. ارت با ایجاد مسیری ایمن برای تخلیۀ الکتریکی، از تجهیزات در برابر آسیب‌های ناشی از تغییر ولتاژ محافظت می‌کند و مانع از سوختن قطعات الکتریکی و آتش‌سوزی می‌شود، و نیز عمر مفید لوازم برقی را افزایش می‌دهد.
3) کاهش نویزهای الکتریکی و الکترومغناطیسی
نویزهای الکتریکی و الکترومغناطیسی می‌توانند عملکرد تجهیزات را مختل کنند و باعث ایجاد اختلال و خطا شوند. ارت با تخلیۀ این نویزها به زمین، محیطی مساعد را برای عملکرد تجهیزات فراهم می‌کند. این امر به‌ویژه در سیستم‌های حساس مانند تجهیزات پزشکی، مخابراتی و صنعتی بسیار حائز اهمیت است.
4) حفاظت در برابر صاعقه
دیگر کاربرد سیم ارت حفاظت از ساختمان‌ها و تجهیزات در برابر صاعقه است. این سیم انرژی صاعقه را به زمین منتقل می‌کند و از آسیب‌های ناشی از رعد‌وبرق به ساختمان‌ها و تجهیزات می‌کاهد.
5) افزایش ایمنی در شبکه‌های توزیع برق
در شبکه‌های توزیع برق، ارت‌گذاری نقشی حیاتی در ایمنی و پایداری شبکه دارد. این سیمها از بروز آسیب‌های جدی به شبکه و تجهیزات مرتبط جلوگیری می‌کنند. همچنین، ارت‌گذاری مناسب در پست‌های توزیع و ترانسفورماتورها باعث افزایش پایداری و ایمنی شبکه می‌شود.
6) حفاظت از تجهیزات در سیستم‌های کامپیوتری و دیتاسنترها
در سیستم‌های کامپیوتری و دیتاسنترها، ارت‌گذاری مناسب، اهمیت بسیار زیادی دارد. این سیستم‌ها به‌دلیل حساسیت بالا به نوسانات و تداخلات الکتریکی، نیاز به حفاظت ویژه‌ای دارند. ارت با کاهش نویز و نوسان برق، باعث بهبود عملکرد سیستم‌های کامپیوتری و افزایش اطمینان از صحت داده‌ها می‌شود و از آسیب به این تجهیزات جلوگیری می‌کند.
مزایای سیم ارت
به‌طور کلی استفاده از سیستم ارت دارای مزایای زیر است:
- افزایش طول عمر و کاهش خرابی تجهیزات الکتریکی
- کاهش میزان خسارت لوازم الکتریکی و هزینه‌های تعمیر
- رعایت استانداردهای ایمنی در سیستم‌های الکتریکی
- کاهش خطرات ناشی از اتصال کوتاه و نشت برق
- ایمن‌سازی سیستم‌های برق ساختمان‌ها
- حفاظت در برابر آسیب‌های ناشی از نقص سیستم‌های الکتریکی
- جلوگیری از تداخل‌های الکتریکی و الکترومغناطیسی در تجهیزات مختلف
استانداردها و مقررات مربوط به سیم ارت
برای اطمینان از کارایی و ایمنی ارت، استانداردها و مقررات مختلفی در این زمینه وجود دارد. این استانداردها شامل استفاده از سیم و کابل باکیفیت، نصب صحیح، اندازه‌گیری مقاومت و… می‌شود. رعایت این موارد باعث می‌شود تا سیستم ارت‌گذاری به‌صورت کارآمد و ایمن اجرا شده و از بروز مشکلات و خطرات احتمالی جلوگیری شود.
تست و اندازه‌گیری سیستم ارت
یکی از بخش‌های مهم در سیستم‌های ارت‌گذاری، تست و اندازه‌گیری مقاومت سیم است. این آزمایش‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح و ایمنی سیستم انجام می‌شوند. اندازه‌گیری مقاومت سیم با استفاده از دستگاه‌های مخصوص انجام می‌پذیرد و باید به‌طور دوره‌ای تکرار شده تا از عملکرد صحیح سیستم اطمینان حاصل شود. مقاومت ارت باید در محدوده‌ای باشد که جریان‌های اضافی و نویزها به‌طور مؤثر به زمین تخلیه شوند.
برای خرید سیم و کابل می‌توانید با کارشناسان شرکت دانش بنیان سیمند کابل تماس حاصل فرمایید.
نگهداری و بازرسی دوره‌ای سیستم ارت
برای حفظ ایمنی و کارآمدی ارت، بازرسی دوره‌ای ضروری است و شامل بررسی اتصالات، اندازه‌گیری مجدد مقاومت ارت و اطمینان از سلامت الکترودها و سیمها می‌شود. هرگونه نقص یا خرابی در سیستم ارت باید بی‌درنگ تعمیر شود.
نکات مهم در خرید سیم ارت
جنس و مقاومت سیم
سیم باید مقاومت الکتریکی کمی داشته باشد تا بتواند جریان برق اضافی را به زمین منتقل کند. برای این منظور باید از سيم با كيفيت و مناسب استفاده کرد. مس به‌دلیل رسانایی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت الکتریکی پایین بهترین گزینه است، اما آلومینیوم و فولاد گالوانیزه نیز در مواردی گزینه‌های مناسبی هستند.
قطر سیم
قطر سیم باید متناسب با ظرفیت جریان الکتریکی و نیاز سیستم باشد. برای سیستم‌های بزرگ یا با جریان بالاتر، سیم‌های ضخیم‌تر و مقاوم‌تر توصیه می‌شود.
طول سیم
طول سیم باید طوری انتخاب شود که به‌راحتی به تمامی نقاطی که نیاز به اتصال به زمین دارند، کشیده شود.
روکش و مقاومت در برابر شرایط محیطی
هنگام خرید سیم ارت باید به جنس و کیفیت روکش و عایق آن نیز توجه کرد. روکش باید در برابر عواملی مانند رطوبت، نور خورشید، دمای بالا و مواد شیمیایی مقاوم باشد تا دچار پوسیدگی نشود.
استانداردها و گواهی‌نامه‌ها
به‌طور کلی سیم و کابل باید مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی تولید شده باشند، در غیر این صورت استفاده از آنها توصیه نمی‌شود. به‌منظور خرید سیم ارت فقط از طریق برندها و فروشندگان معتبر اقدام کنید.
جمع‌بندی
در این مطلب به مزایا و کاربرد سیم ارت پرداختیم. ارت‌گذاری برای محافظت از ساختمان‌ها و تأسیسات در برابر ولتاژهای برقی ناخواسته ضروری است و نصب آن نیاز به دانش و تجربۀ فنی دارد. مراحل نصب شامل حفاری و ایجاد چاه ارت، نصب الکترودها، اتصال سیم به تجهیزات، و اندازه‌گیری مقاومت ارت می‌شود. استفاده از مواد باکیفیت می‌تواند کارایی و دوام سیستم ارت‌گذاری را افزایش دهد.
یکی از مزایای سیم ارت این است که با ایجاد مسیری کم‌مقاومت برای جریان‌های ناخواسته، از بروز برق‌گرفتگی، نوسان ولتاژ و آسیب به وسایل الکتریکی جلوگیری می‌کند. کاربرد سیم ارت در حفاظت از جان افراد، و سلامت تجهیزات و تأسیسات برقی، اهمیت بالای استفاده از این سیستم را نشان می‌دهد. با رعایت استانداردها و استفاده از مواد باکیفیت، به‌سهولت می‌توان خطر برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی را در ساختمان‌ها به‌حداقل رساند.
بدون دیدگاه