آشنایی با خصوصیات کابل های فشار قوی

کابل های فشار قوی، در سیستم های ولتاژ بالا به کار می روند. ولتاژ بالا، به مقدار ولتاژی، اطلاق می شود که بالاتر از حد نرمال است. دو نکته در مورد فشار قوی یا ولتاژ بالا موجود است که نشان دهنده ماهیت این ولتاژ است: اول این که فشار قوی، باعث ایجاد جرقه در هوا می شود و دوم، اگر نزدیک به آن شوید، ممکن است که شوک الکتریکی به وجود آید.

ولتاژ در سیستم های فشار قوی می تواند، بین دو هادی و یا یک هادی و زمین باشد. ولتاژهای بالاتر از 35000 ولت، در سیستم های انتقال، فشار قوی یا ولتاژ بالا نامیده می شوند. کابل فشار قوی با طراحی های مختلف و با جنس های عایق گوناگون تولید می گردد.

به طور کلی، هر جریان برقی بیش از 50 ولت، برای انسان، خطرناک است. برای رعایت ایمنی و محافظت از جان افراد، ولتاژهای بالاتر از 1000 ولت، در دسته فشار متوسط و فشار قوی قرار داده می شوند. ولتاژهای فوق العاده بالا یا EHV نیز، به ولتاژهایی در محدوده  345000 تا 765000 ولت، اطلاق می شوند.

ساختار کلی کابل های فشار قوی

حال که واژه فشار قوی و قدرت واقعی و فیزیکی آن را دریافتیم، به ساختار و عملکرد آن می پردازیم. کابل های فشار قوی یا به اصطلاح HV ( High Voltage)، برای انتقال ولتاژهای بالا طراحی شده اند. یک کابل برق معمولی HV به موارد زیر، نیاز دارد:

• یک هادی
• عایق با قابلیت استفاده در زیر آب و زیر زمین
• اتصالات کابل، برای اطمینان از این که، تنش فشار قوی، کنترل شده و منجر به شکستن عایق نمی شود.

انواع مختلف از کابل های فشار قوی، برای کاربردهای گوناگون به کار می روند. گروهی از این کابل ها، برای جریان های متناوب ( AC) و برخی دیگر، برای جریان های مستقیم (DC) طراحی شده اند. بعضی از این کابل ها نیز، در سیستم های احتراق به کار می روند.

کابل های HV یا فشار قوی، باید به گونه ای طراحی شوند که از هر گونه تماس مستقیم با موجودات زنده و اجسام، با هادی فشار قوی، جلوگیری به عمل آید. افزون بر آن، جریان نشتی سیستم نیز، باید به نحوی کنترل گردد.

عایق کابل برق فشار قوی، باید به گونه ای تنظیم شود که در صورت تخلیه الکتریکی توسط ازن در هوا نیز، عملکرد مناسبی داشته باشد. هر کدام از پایانه ها و اتصالات کابل، باید دارای لایه محافظ فلزی بر روی عایق باشند که به زمین، اتصال پیدا کرده است. لایه محافظ فلزی، برای یکسان سازی تنش دی الکتریک عایق به کار می رود.

ویژگی های کابل های فشار قوی

کابل های برق فشار قوی، دارای ماهیت و خصوصیات منحصر به فردی می باشند و با تابلوهای سوئیچینگ و تابلوهای توزیع خاص، کار می کنند. این کابل ها، توسط اتاق های کنترل، به روش دستی یا ریموت، سوئیچ و کنترل می شوند.

ایستگاه های برق ثانویه و یا پست های برق فرعی، ولتاژ فشار قوی را توسط ترانسفورماتورهای کاهنده، کاهش داده و در مناطق توزیع می نمایند.

لایه های نیمه رسانای موجود در کابل های فشار قوی، باید کاملا متراکم و بدون حفره و درز، حتی در حد میکرومتر باشند. هرگونه شکاف و گپ، بین لایه های مختلف و عایق، در این کابل ها، فوق العاده خطرناک است.

مشخصات ظاهری کابل های فشار قوی

کابل برق فشار قوی، از نظر ظاهری، از یک یا چند هادی، عایق مناسب و یک غلاف محافظ تشکیل شده است. بسته به سطح ولتاژ نامی، این کابل ها می توانند، دارای لایه های اضافی باشند که برای کنترل میدان الکتریکی در هادی، دور عایق را احاطه می کنند.

بیشتر کابل های برق فشار قوی، در ولتاژهای بسیار بالا استفاده می شوند، بنابراین یک شیلد رسانا، در اطراف عایق وجود دارد که وظیفه یکسان سازی تنش الکتریکی در کابل را بر عهده دارد. این شیلد، گاهی با نام Hochstadter نیز شناخته می شود، زیرا توسط فردی به همین نام، در سال 1916 اختراع شده است. در انتهای این شیلدها، قطعات کاهنده تنش و فشار، نصب می گردد.

کابل های برق 100 هزار ولتی، به خوبی با موادی مانند روغن و کاغذ عایق بندی شده اند. این کابل ها، در داخل لوله های فولادی سخت و یا پوشش های آلومینیومی و سربی نیمه سخت قرار داده می شوند.

 

تعمیر و نگهداری کابل های برق فشار قوی

ضروری است که از کیفیت کابل های فشار قوی که برای انتقال برق، در زیرزمین، نصب می شوند، اطمینان حاصل نماییم. در هنگام خرید انواع سیم و کابل، بخصوص کابل فشار قوی از فروشگاه سیم وکابل بررسی کنید که دارای مقاومت مناسب، در برابر عوامل خارجی باشد.

تولید و فروش سیم و کابل در کشور ما، توسط بسیاری از مراکز انجام می شود، اما برای اطمینان از استاندارد بودن کابل های خریداری شده، حتما به مراکز معتبری مانند سیمند کابل مراجعه نمایید. با توجه به این که، کابل های برق فشار قوی با ولتاژهای بالا، سر و کار دارند و احتمال برق گرفتگی در آن ها، فوق العاده زیاد است، مواد استفاده شده در ساخت کابل ها، باید از مواد با کیفیت و در عین حال کم مصرف باشند.

چک لیستی از تمام کابل های خود داشته باشید. این چک لیست، به شما، زمان تعمیر و نگهداری کابل ها را یادآوری خواهد کرد.  تعمیر و نگهداری کابل های فشار قوی، باید توسط متخصصین این کار، انجام گردد. تعمیر این کابل ها، توسط کارشناسان، از رخ دادن رویدادهای فاجعه بار جلوگیری خواهد کرد. یک متخصص، قادر است، میزان و نوع آسیب به کابل را بررسی کرده و سپس بدون کوچکترین عواقبی، تعمیر ونگهداری را انجام دهد.

برای حفاظت از کابل های زیرزمینی، محیط اطراف را بررسی کنید و به طور مرتب، زباله ها و گرد و غبار اطراف کابل ها را تمیز نموده و به صورت دوره ای، اتصالات کابل را چک کنید.

 

انواع کابل های فشار قوی

در این جا، برخی از انواع کابل های فشار قوی را ذکر می کنیم:

• کابل زره دار یا آرموردار

این کابل ها، با نام کابل های زره پوش یا کابل های SWA نیز شناخته می شوند و دارای لایه محافظتی یا به اصطلاح زره، برای جلوگیری از آسیب های فیزیکی و تنش های مکانیکی می باشند.

• کابل سرب دار

کابل های سرب دار نیز، از کابل های فشار قوی زره دار، محسوب می شوند که به صورت کابل افشان هستند. این کابل ها، علاوه بر لایه زره، دارای لایه سربی نیز می باشند.

• کابل روغنی

کابل های روغنی، در دو نوع کم فشار و پرفشار تولید می شوند. عایق کاغذی موجود در این کابل ها، به روغن نیز، آغشته شده است.

• کابل هوایی

کابل هوایی، در خطوط انتقال برق، به کار رفته و نوعی کابل خود نگهدار است که از هادی های مسی و یا آلومینیومی تشکیل شده است.

 

سخن پایانی

کابل های فشار قوی، کابل هایی نیستند که استفاده متداول داشته باشند. این کابل ها، در تاسیسات صنعتی، تجاری و مسکونی بزرگ استفاده می شوند. بررسی دوره ای کابل ها، از بروز هزینه های اضافی و از پیش آمدن قطعی های برق جلوگیری می نماید، قطعی برق می تواند، سیستم های کاری و روزمره را مختل کند. 

 کابل هایی را خریداری نمایید که قبلا، مورد تست قرار گرفته و آزمایش های مربوطه را پاس کرده باشند. به اطلاع می رسانیم که انواع سیم افشان و کابل افشان که در فروشگاه سیمند کابل به فروش می رسند، تولیدی این شرکت بوده و دارای استانداردهای لازم و کیفیت و ماندگاری عالی می باشند.