طراحی کارخانه چیست

طراحی کارخانه یکی از مهمترین  بخش های مهندسی صنایع است که در مورد توالی چیدمان تجهیزات و نیروی انسانی مورد نیاز جهت تولید یک محصول بحث و بررسی می نماید . در حقیقت هدف اصلی مبحث طراحی کارخانه طراحی ترتیب قرارگرفتن تجهیزات و نیروی انسانی است به نحوی که حداکثر راندمان در تولید محصولات ایجاد گردد .

لازمه دستیابی به این هدف آن است که در طراحی مواد و نیز چیدمان نیروی انسانی میزان حمل و نقل ها و حرکات به حداقل برسد تا زمان کمتری صرف یک حرکت یا حمل و نقل گردد . بطورکلی هرچه زمان تولید یک محصول کمتر باشد ، هزینه های اضافی آن از جمله هزینه های کارگری و غیره نیز کمتر خواهد شد .

در طراحی کارخانه بایستی کلیه مراحل از مرحله تحویل مواد اولیه تا ساخت و سپس ارسال آن را در نظر گرفت . همچنین بایستی به این نکته توجه نمود که طراحی کارخانه و حمل و نقل با یکدیگر در ارتباط تنگاتنگ می باشند .

مهمترین بخش عملیات طراحی کارخانه در بخش تولیدی کارخانه است که می بایستی ترتیب قرارگیری وسایل ، تجهیزات ، نیروی انسانی و غیره را در کارخانه مشخص نماید . در حقیقت در طراحی کارخانه بخش های زیر مورد بررسی قرار می گیرد :

• حمل و نقل خارجی کارخانه
• تحویل ( تخلیه بار ، بازرسی انبار )
• تولید
• سرویس ها و فعالیت های فرعی
• کنترل کیفیت
• بسته بندی
• انبار نهائی
• حمل و نقل داخلی کارخانه

کار طراحی کارخانه از این قسمت ها آغاز می گردد و به ارتباط بین بخش ها و نحوه قرارگرفتن بخش های مرتبط به یکدیگر در طرح ختم می گردد .

طراحی کارخانه اهمیت بسیاری دارد و شاید بتوان آن را استخوان بندی عملیات تولیدی به حساب آورد .  اهمیت طراحی کارخانه را می توان در شش مرحله بشرح زیر بیان نمود :

1- اولین شرط لازم برای داشتن یک تولید اقتصادی ، داشتن طرحی مفید برای جریان مواد می باشد .

2- شرط لازم برای داشتن یک طرح جریان مواد خوب ، وجود ترتیب فیزیکی مناسب از همه تجهیزات ، مواد و غیره است .

3- در نتیجه شیوه حمل و نقل مناسبی هم باید اتخاذ گردد تا طرح ایستای مواد را به صورت پویا در آورد .

4- با در نظر گرفتن مسائل حمل و نقل ، وسایل مختلف باید به نحو مناسبی در اطراف مسیر جریان مواد قرار داده شوند .

5- این طرح خوب منجر به تقلیل هزینه می گردد.

6- تقلیل هزینه نیز منجر به افزایش سود خواهد شد .

بر این اساس طرح جریان مواد برای طراحی کارخانه یک پایه محسوب می گردد که می تواند موفقیت یا عدم موفقیت سرمایه گذاری را به دنبال داشته باشد .

بایستی توجه داشت که هیچ ساختمان صنعتی نباید بدون اینکه پیش تر طراحی کارخانه در مورد آن انجام شده باشد ساخته شود. این طرح علاوه بر اینکه تعیین کننده مقدار جریان مواد و نیز تعیین کننده با صرفه ترین راه ترتیب قرارگرفتن مواد اولیه و تجهیزات است می تواند به عنوان پایه طراحی ساختمان و محور اصلی آن نیز مورد استفاده قرار گیرد .