هادیهای تک مفتولی مسی و آلومینیومی

هادیهای تک مفتولی مسی و آلومینیومی : در مقایسه با هادیهای تابیده سیم و کابل ، همه هادی های تک مفتولی به جهت داشتن قطر خارجی کمتر و سطح صاف مزیت زیادی دارند . قطر خارجی کمتر به معنای مصرف مواد عایقی کمتر در هر رشته است و در حالت کابلهای چند رشته نتیجه به صورت قطر تابیده کمتر روی رشته های تابیده عایقدار خواهد بود و نهایتاً مصرف روکش ، بدینگ ، زره و سایر مواد محافظ کاهش خواهد یافت .

صاف بودن سطح هادی به معنای تنش الکتریکی کمتر است . از طرفی ، هادیهای تک مفتولی در حین نصب انعطاف پذیری کمتری دارند و خصوصاً در صورتی که سطح مقطع هادی بیش از 16 میلیمتر مربع باشد هادی سخت تر میشود . مطابق استانداردهای ملی اکثر کشورها و نیز استاندارد بین المللی به کارگیری هادیهای تک مفتولی تا 16 میلیمتر مربع مجاز است ولی عملاً به دلیل انعطافپذیری کم ، هادیهای تک مفتولی بیش از 6 میلیمتر مربع به ندرت به کار می روند .

در استاندارد IEC 60228 مشخصات فنی برای هادی های تک مفتولی مسی تا 150 میلیمتر مربع ارائه شده است ولی این مقاطع بالا فقط برای کاربردهای خاص در نظر گرفته شده اند .

این وضعیت در مورد هادی های آلومینیمی به کار رفته در توزیع برق کاملاً متفاوت است . مزیت اقتصادی زیادی در به کارگیری هادی های دارای حداکثر فشردگی حاصل خواهد شد ، زیرا کابل به سرعت قابل استفاده بوده و در هنگام لحیم کاری و مفصل بندی در مقایسه با هادی های تک مفتولی کاراتر و کار با آن آسانتر خواهد بود .

واضح است که سفتی هادی های تک مفتولی زیاد است ولی این موضوع برای هادی های عایق شده کاغذی تا مقطع 150 میلیمتر مربع و هادی های عایق شده پلاستیکی تا مقطع 240 میلیمتر مربع اهمیتی ندارد .

هادی های تک مفتولی آلومینیمی ، برای کابل های تا مقطع 300 میلیمتر مربع تک رشته به صورت گرد و برای کابل های چند رشته می تواند به صورت شکلدار نیز باشد.

در مورد هادی های تک رشته گرد ، با استفاده از چهار هادی تک مفتولی سکتور که هر یک از آنها 4/1 سطح مقطع مورد نظر را دارند و تابیدن آنها به هم به صورتی که تشکیل یک هادی گرد را بدهند ، می توان به مشکل سفتی هادی غلبه کرد .

مطابق استاندارد IEC 60228 بین مقاطع 300 تا 1200 میلیمتر مربع شش سایز هادی وجود دارد که عبارتند از 400 ، 500 ، 630 ، 800 ، 1000 و 1200 میلیمتر مربع .

به کارگیری هادی های تک مفتولی ، اغلب به صورت سکتور ، به طور گسترده ای در انگلستان برای کابلهای 1000/600 ولت با عایق کاغذی و عایق پلیمری رایج است ولی چنین کاربردی در سایر نقاط دنیا کمتر است .

به دلیل صرفه جویی اقتصادی ، شعاع رئوس هادی های سکتور در مورد کابلهای ولتاژ ضعیف بسیار کوچک است ، در عوض در زمینه کابلهای ولتاژ متوسط تا 15 کیلو ولت با عایق XLPE ، استانداردهای آلمانی شعاعهای رئوس بزرگتری را ملزم می کنند که این امر دارای دلایل فنی است .

شکل هادی بسیار مهم است ، زیرا پرسها و اتصالات مورد نظر برای نصب فشرده مستلزم جفت و جور شدن کامل روی هادی بوده و موضوع روز استاندارد سازی در این زمینه است .

موارد دیگری نیز وجود دارد که یکی از آنها انتخاب جایگزین و نحوه قرارگیری مناسب در هنگام نصب کابل در پروژه های بزرگ است .

در کاربردهای صنعتی ، کاربران بیشماری به کارگیری کابل های با هادی آلومینیومی تک رشته با عایق PVC را ترجیح می دهند .

در پی تجربه موفق در سیستمهای تامین انرژی برق در انگلستان ، همانند به کارگیری کابل های آلومینیومی دارای هادی های آلومینیومی تک رشته و همچنین تابیده منظم ، این موضوع در کل اروپا تعمیم یافت و امروزه استفاده از کابلهای با هادی آلومینیومی در آمریکا و سایر نقاط دنیا توسعه یافته است . بهبود روشهای اتصالات فشاری به جای لحیم کاری به گسترش چنین کاربردی کمک قابل توجهی نموده است . اما در کاربردهای صنعتی ، در صورتی که مسئله تفاوت قیمت مس و آلومینیوم خیلی زیاد نباشد از آلومینیوم کمتر استفاده می شود .