سیم برق تک رشته ای

سیم برق تک رشته ای یا مفتولی از یک رشته سیم فلزی تشکیل شده است. رایج ترین نوع سیم تک رشته سیم وایر رپ نام دارد. در مقابل سیم تک رشته سیم های افشان یا  چند رشته وجود دارند که تعداد زیادی رشته به صورت گروهی در یک کابل قرار گرفته اند. سیم های افشان انعطاف پذیری بیشتری نسبت به سیم های تک رشته دارند و بنابراین در محل هایی که سیم باید جا به جا شود یا مکرر حرکت داشته باشد از سیم های افشان استفاده می شود. مثل بازوهای ربات ها. در محل هایی که حرکت کم است یا هیچ حرکتی نداریم مثل مدارات روی برد از سیم های تک رشته استفاده می شود. کار با سیم برق تک رشته ای برای طراحی مدارات کار را آسان می کند.

ساختمان سیم برق تک رشته ای

سیم ها از دو قسمت هادی و عایق تشکیل شده اند. هادی سیم ها عموماً مسی و آلومینیومی است. مس به دلیل داشتن حجم کم و هدایت بهتر نسبت به دیگر فلزات بیشتر استفاده می شود. عایق سیم از جنس مواد پلاستیکی است و آن را به صورت لایه روی هادی روکش می کنند.

سیم برق تک رشته ای مفتولی

سیم برق تک رشته ای یا سیم مفتولی به نوعی از سیم ها اطلاق می شود که هادی آن طبق استاندارد ملی ISIRI 3084 و استاندارد بین المللی IEC ۶۰۲۲۸ ( از نوع هادی های تک مفتولی) می باشد. سیم های مفتولی در دو نوع سیم نصب ثابت و سیم خشک تولید می‌شوند و هر دوی آنها دارای هادی تک مفتولی می باشند.

سیم مفتولی نصب ثابت یا سیم خشک یک سیم برق تک رشته ای است که هادی آن از جنس مس و عایق آن از جنس پی وی سی می باشد. به علت مقاومت بالا و انعطاف پذیری زیاد بسیار کاربرد دارد. این سیم در توزیع کننده های برق و سیم کشی تابلو ها به کار می رود. همچنین می توان از این سیم برای نصب در لوله ها و زیر گچ استفاده کرد. ولتاژ نامی سیم های برق تک رشته ای یا مفتولی ۳۰۰ تا ۵۰۰ ولت می باشد.

 روش انتخاب سیم

برای انتخاب سیم برق تک رشته ای باید مقدار جریان عبوری از سیم را در نظر گرفت. برای تعیین سطح مقطع سیم باید با توجه به محل عبور سیم و مقدار جریان، سیم را انتخاب کرد.

سیم برق تک رشته ای افشان

سیم برق تک رشته ای افشان برای ارتباط سیستم ها و تجهیزات به کار می رود. اگر شما بخواهید بین کابل های مثبت و منفی فاصله وجود داشته باشد یا وجود آنها در یک کابل باعث سخت شدن سیم کشی باشد، در اینگونه موارد از سیم های افشان تک رشته ای استفاده می شود. این سیم ها مقاومت خوبی در برابر ضربه دارند. در برابر رطوبت نیز سطح بیرونی آنها مقاومت بالایی دارد. در سیستم های روشنایی و تولید لوازم الکترونیکی نیز از سیم های افشان تک رشته استفاده می شود.

نوعی سیم برق تک رشته ای افشان وجود دارد که مخصوص محیط مرطوب طراحی و تولید شده است. این سیم از لایه های مختلف ضد آب تشکیل شده‌ و از نفوذ آب و نم به سیم جلوگیری می شود. این نوع سیم ها در موتور های آب و مناطق شمالی کشور بیشتر استفاده می شود. سیم های تک رشته جریان برق را به خوبی انتقال می دهند و هیچگونه نویزی یا نوسانی در این نوع سیم دیده نمی شود.

 سیم برق تک رشته ای یا کابل خشک

کابل خشک برای انتقال انرژی الکتریکی در خطوط انتقال برق استفاده می شود. این سیم برق تک رشته ای از یک سیم مسی غیر قابل انعطاف به عنوان هادی استفاده می کند. این سیم ها برای پیوند مرکز سیم کشی و جعبه تقسیم به کار می‌روند. این نوع سیم نسبت به کابل افشان هزینه و شارش جریان کمتری دارد. برای کابل کشی های افقی و قائم از این نوع کابل استفاده می شود. این کابل برخلاف کابل  افشان انعطاف پذیری زیادی ندارد.

ویژگی های کابل خشک

از یک هادی غیر قابل انعطاف تشکیل شده است. این کابل در تابلوهای برق بیشتر به کار می رود. هر جا انعطاف پذیری کمی لازم باشد از این نوع کابل ارزان استفاده می شود. این کابل استحکام مکانیکی بالایی دارد ولی انعطاف پذیری آن نسبت به کابل های چند رشته کمتر است. کابل خشک در برابر پوسیدگی مقاومت بالاتری دارد. در شرایط آب و هوایی و محیطی مختلف عملکرد بهتری نشان می‌دهد. عایق کابل خشک بیشتر از جنس پی وی سی می باشد. این کابل قابلیت خم شدن و پیچیده شدن ندارد و اگر چند بار این کابل خم شود دچار شکستگی می گردد.

تفاوت کابل افشان و خشک

کابل خشک یا سیم برق تک رشته ای از یک هادی تشکیل شده است. برای سیم کشی تابلو برق ها و موارد غیر قابل انعطاف به کار می رود. اما کابل افشان از چند رشته هادی تشکیل شده و سطح مقطع های مختلفی دارد. هر دو کابل به کمک عایق پوشانده شده اند. در محیط هایی که فضای کمی داریم و نیاز به انعطاف بالاتری است از کابلهای افشان استفاده می شود. کابل های افشان انعطاف پذیری بیشتری دارند و در محیط هایی که لرزش زیاد است مانند لوازم خانگی، هدفون و بلندگوها از این کابل استفاده می شود.

کابل افشان خشک

اگر در ساخت کابل خشک از چند رشته مفتول که انعطاف پذیری کمی دارند استفاده شود به آن کابل افشان خشک می‌گویند. این کابل نیز انعطاف پذیری کمی دارد، زیرا هادی فلزی به کار رفته در آن انعطاف پذیر نیست.

مزایای کابل های خشک (سیم برق تک رشته ای)

نسبت به کابل های افشان ارزانتر هستند. مقاومت و دوام بیشتری دارند و عمر مفید بالاتری دارند. در برابر آسیب های شیمیایی و فیزیکی و مکانیکی استحکام بیشتری دارند. با صرف هزینه کم نصب می شوند. از آنجایی که به صورت تک رشته هستند ضخامت کمتری دارند ولی قادرند جریان را به خوبی از خود عبور دهند. سیم برق تک رشته ای به صورت یکپارچه است و مقاومت خوبی در برابر زنگ زدگی و پوسیدگی و واکنش های شیمیایی دارند.

معایب کابل های خشک

این نوع کابل در مقیاس کوچک و سطح مقطع محدود تولید می شود. در صورتی که در سیم کشی فشار، لرزش یا خمیدگی زیادی باشد دچار آسیب و شکستگی می شود و باید تعویض شود. برای وسایل متحرک و رباتیک گزینه خوبی نیستند. این کابل ها شکل پذیری زیادی ندارند و انعطاف پذیری کمی از خود بروز می‌دهند.

جمع بندی نهایی

سیم برق تک رشته ای با نام های سیم مفتولی و کابل خشک در بازار عرضه می شود. این سیم با وجود ضخامت کم به علت تک رشته بودن قادر است جریان برق را به خوبی از خود عبور دهد. این کابل انعطاف پذیری خاصی ندارد و نمی توان به صورت پیچیده یا خم از آن استفاده کرد. در اثر فشار یا خم شدن مداوم دچار شکستگی و آسیب می گردد. در محیط هایی که حرکت مکرر داریم یا لرزش زیاد است نباید از این سیم استفاده کرد. در اینگونه موارد استفاده از کابل های افشان چند رشته توصیه می گردد. این کابل ها انعطاف پذیر هستند و در لوازم خانگی، بازوهای رباتیک، هدفون و … به کار می روند. در طراحی مدارات از کابل تک رشته یا خشک استفاده می شود زیرا کار با آنها راحت تر است.