لامپ های گازی و فلورسنت برای راه شروع و راه اندازی به ترانس نیاز دارند در اصل همه لامپ های گازی و فلورسنت باید ترانس داشته باشند. ترانس، ولتاژ بالایی برای یونیزه شدن گاز درون لامپ تولدی می کند تا لامپ روشن شود. بعد از یونیزه شدن گاز، مقاومت لامپ کم می شود و ترانس جریان لامپ را کنترل می کند.
انواع ترانس لامپ گازی
ترانس لامپ گازی در بازار به دو صورت وجود دارد.
- ترانس مغناطیسی
- ترانس الکترونیکی
ترانس مغناطیسی
ترانس مغناطیسی نوع قدیمی بالاست است. این ترانس ها شامل دو سیم پیچ اولیه و ثانویه هستند که دور هسته فلزی پیچیده شده اند. جنس سیم پیچ عموماً از جنس سیم لاکی (سیم مسی با پوشش نازک) بوده و هسته آهنی از ورقه های نازک که در کنار هم قرار گرفته اند تشکیل شده است. ترانس مغناطیسی ممکن است دارای یک قاب فلزی بیرونی محافظ باشد و یا بدون محافظ بیرونی عرضه شود.
در اغلب موارد برای هر لامپ یک ترانس مغناطیسی متناسب با توان لامپ قرار داده می شود. مثلا برای یک لامپ هالوژن W50 ، یک ترانس مغناطیسی با توان ظاهری متناسب استفاده می شود. با این وجود، در برخی موارد، نظیر مواردی که سقف کاذب وجود ندارد و یا امکان قرار دادن یک ترانس برای هر لامپ وجود ندارد.
مهندسین طراح ترجیح می دهند که از یک ترانسفورماتور کاهنده بزرگ استفاده کنند و همه لامپ ها را به صورت موازی به خروجی این ترانس وصل کنند. تنها مزیت این کار کاهش تعداد ترانسفورماتور موجود در سیستم است.
مزایای ترانس مغناطیسی
- سادگی ساخت
- قیمت پایین
- عدم وجود محدودیت زیاد بین فاصله لامپ و ترانسفورماتور (در صورت در نظر گرفتن افت ولتاژ ناشی از مقاومت اهمی سیم رابط بین ترانسفورماتور و لامپ)
- عدم انتشار امواج رادیویی ایجاد کننده تداخل در محیط
معایب ترانس مغناطیسی
- توان تلفاتی بالا – مصرف زیاد انرژی الکتریکی
- داغ شدن سطح ترانسفورماتور مغناطیسی به دلیل وجود تلفات الکتریکی، در نتیجه انتشار مقدار زیادی حرارت در محیط – امکان آسیب رسیدن به سطوح اطراف در اثر داغ شدن زیاد ترانس،
- به دلیل تبدیل مستقیم ولتاژ در اثر تزویج مغناطیسی نوسانات ولتاژ شبکه به دو سر لامپ منتقل می شود. در نتیجه چنانچه ولتاژ شبکه تنها %۵ افزایش یابد، ولتاژ دو سر لامپ نیز به همین نسبت افزایش می یابد که این کار همانطور که در فصل قبل اشاره شد باعث کاهش طول عمر لامپ تا حدود %۴۰ می گردد.
- انتشار نویز صوتی (صدای ویز) در محیط در اثر از بین رفتن عایق بین ورقه های هسته ترانس و وجود لرزش در ورقه ها.
- حجم و وزن زیاد- وزن یک ترانس مغناطیسی برای یک لامپ هالوژن ۷۱۲ و W 50 در حدود یک کیلوگرم است.
- در صورتی که بیش از یک لامپ به خروجی ترانسفورماتور مغناطیسی وصل شود، به دلیل تلفات داخلی ترانسفورماتور، با افزایش بار، ولتاژ خروجی ترانسفورماتور کاهش می یابد. در نتیجه در مواردی که بیش از یک لامپ به صورت موازی به ترانس وصل شود، برای جبران افت ولتاژ ترانس، مقدار ولتاژ ثانویه بی بار ترانس را اندکی بالاتر از ولتاژ نامی مورد نیاز لامپ در نظر می گیرند. این کار باعث می شود که زمانی که یکی از لامپ ها از مدار خارج شود، با توجه به کاهش بار خروجی ترانسفورماتور، ولتاژ ثانویه افزایش یابد و از مقدار ولتاژ نامی لامپ بالاتر بزند. در نتیجه سوختن لامپ تسریع شده و این فرایند تا از بین رفتن کلیه لامپ ها ادامه می یابد.
ترانس الکترونیکی
در ترانس الکترونیکی یا Electronic Transformer، به جای استفاده از سیم پیچ و هسته مغناطیسی، از مدارات و ادوات الکترونیک قدرت برای کاهش سطح ولتاژ استفاده می شود.
در این دسته از ترانسفورماتور ها، یک مبدل AC/DC در قسمت ورودی مدار وجود دارد که ولتاژ متناوب ورودی شهر را به ولتاژ DC تبدیل می کند.
ولتاژ DC از طریق یک مدار چاپر (Chopper) به ولتاژ متناوب با فرکانس بالا تبدیل شده و سپس با روش مدولاسیون پهنای باند PWM) Pulse Width Modulation) ولتاژ سینوسی با دامنه مورد نظر در خروجی ترانسفورماتور الکترونیکی تولید می شود.
تصویر زیر بلوک دیاگرام داخلی ترانسفورماتور الکترونیکی را نشان می دهد. یک فیلتر هارمونیکی نیز برای حذف هارمونیک های جریان در قسمت ورودی اضافه می شود.
مزایای ترانس الکترونیکی
- توان تلفاتی بسیار پایین،
- تثبیت ولتاژ دو سر لامپ – در نتیجه افزایش طول عمر لامپ،
- وزن بسیار کم،
- عدم انتشار نویز صوتی در محیط،
- امکان اتصال چند لامپ به خروجی یک ترانسفورماتور الکترونیکی بدون اینکه ولتاژ ثانویه لامپ تغییرات قابل توجهی داشته باشد و
داغ شدن سطح ترانس.
معایب ترانس الکترونیکی
- قیمت نسبتا بالا و تکنولوژی پیچیده،
- محدودیت در فاصله بین لامپ و ترانس به دلیل اینکه ولتاژ ثانویه دارای فرکانس بالا است
- امکان انتشار امواج ایجاد کننده تداخل رادیویی
- امکان انتشار هارمونیک در شبکه قدرت
بدون دیدگاه