کار در تاسیسات برق‌دار
کار در تاسیسات الکتریکی به دو گروه کلی سرد و گرم تقسیم می‌شود. روش سرد به معنی کار در سیستم بی‌برق شده می‌باشد. بی‌برق کردن تاسیسات با توجه به نوع مدار و سطح ولتاژ، الزامات خاصی دارد.
به‌عنوان‌مثال: در شبکه‌های توزیع، ابتدا جریان برق قطع می‌شود. در مرحله‌ی دوم تست بی‌برقی انجام شده و در نهایت اتصال زمین روی تاسیسات دایر می‌شود، اما همیشه و برای انجام هر کاری، تاسیسات الکتریکی را بی‌برق نمی‌کنند. برخی از فعالیت‌ها را در تاسیسات الکتریکی می‌توان به‌صورت گرم انجام داد. روش گرم و یا کار در تاسیسات برق‌دار به معنی این است که فعالیت‌های ما موجب خاموشی سیستم نخواهد شد. این کار علاوه بر رعایت موارد ایمنی، نیاز به ابزارآلات خاصی نیز دارد. طبق تصویر زیر، برای مشخص کردن تجهیزاتی که می‌توان از آن‌ها در تاسیسات برق‌دار استفاده کرد از علامت مثلث دوتایی استفاده می‌شود.
طبق استاندارد IEC 60417-5216 وجود علامت مثلث دوتایی روی لوازم و ابزارها به این معناست که آن‌ها برای کار در تاسیسات برق‌دار طراحی شده‌اند. در کنار این علامت شماره استانداردهایی از IEC یا EN نیز درج می‌شود. در ادامه علامت مثلث دوتایی روی دستکش و ابزارها را بررسی می‌کنیم.
دستکش:
استفاده از دستکش هنگام کار با تاسیسات برق‌دار الزامی می‌باشد اما نمی‌توان از هر نوع دستکشی استفاده کرد. علامت مثلث دوتایی روی دستکش ها نشان‌دهنده‌ی مناسب بودن آن‌ها برای کار با تجهیزات برق‌دار می‌باشد. مشخصات این دستکش‌ها با استاندارد IEC 60903 منطبق بوده و جهت جلوگیری از برق‌گرفتگی و حفاظت در برابر اثرات آرک فلش استفاده می شوند. نوع دستکش با توجه به سطح ولتاژ، میزان انرژی حاصل از آرک فلش، شرایط مکانیکی و شیمیایی انتخاب می‌شود. طبق این استاندارد دستکش کار شامل دو نوع لاتکس و کامپوزیت می‌باشد.
دستکش لاتکس Latex با عملکرد عایقی بالا که برای محافظت های مکانیکی باید همراه با دستکش های چرم استفاده شود. دستکش کامپوزیت Composite یا مرکب که به دستکش رویی نیاز نداشته و محافظت بالایی در برابر پارگی و سوراخ شدن دارد.
اولین نکته هنگام کار با تجهیزات برق‌دار، جلوگیری از عبور جریان از بدن یا شوک الکتریکی می‌باشد. برای این کار دستکش باید قدرت عایقی مناسب و حتی بیشتر از ولتاژ تجهیزات داشته باشد. در استانداردها، دستکش‌ها را بر اساس سطح ولتاژ عایقی، کلاس‌بندی می‌کنند. جهت انتخاب دستکش مناسب، به کلاس‌های درج شده در جدول زیر، توجه کنید.
| کلاس | AC | DC |
| ۰۰ | ۵۰۰ ولت موثر | ۷۵۰ ولت |
| ۰ | ۱۰۰۰ ولت موثر | ۱۵۰۰ ولت |
| ۱ | ۷۵۰۰ ولت موثر | ۱۱۲۵۰ ولت |
| ۲ | ۱۷۰۰۰ ولت موثر | ۲۵۵۰۰ ولت |
| ۳ | ۲۶۵۰۰ ولت موثر | ۳۹۷۵۰ ولت |
| ۴ | ۳۶۰۰۰ ولت موثر | ۵۴۰۰۰ ولت |
دستکش‌های عایق تا حدی در برابر عوامل زیست‌محیطی نیز مقاوم هستند. طبق جدول زیر، مقاومت آن‌ها در برابر مواد مختلف با حروف انگلیسی مشخص می‌شود. لازم به ذکر است که دسته‌ی R ترکیبی از دسته‌های A, H, Z است و هر ترکیبی از دسته‌ها ممکن است استفاده شود.
| دسته بندی | A | H | Z | R | C |
| مقاوم در برابر | اسید | روغن | اوزون | اسید، روغن، اوزون | دماهای بسیار پایین |
معمولا مشخصات مهم یک دستکش روی آن درج می‌شود. مفهوم برخی از علائم در تصویر زیر نمایش داده شده است.
ابزارهای دستی:
ابزارهای دستی که جهت کار در تاسیسات برق‌دار مورد استفاده قرار می‌گیرند باید عایق مناسبی داشته باشند. وجود عایق به‌منظور جلوگیری از بروز شوک الکتریکی و ایجاد اتصال کوتاه ناخواسته هنگام کار در نظر گرفته شده است.
برای مشخص کردن این ابزارها از علامت مثلث دوتایی استفاده می‌شود. وجود این علامت به معنی مناسب بودن ابزار برای کار در تاسیسات برق‌دار با ولتاژ نامی ۱۰۰۰ V ac و ۱۵۰۰ V dc می‌باشد. روی ابزارها و در کنار علامت مثلث دوتایی کد استاندارد IEC 60900 درج می‌شود. درج این کد به معنی این است که تولید و تست ابزار منطبق با استاندارد IEC می‌باشد.
منبع: mosalasezard
بدون دیدگاه